Lưu Ký Chứng Khoán Là Gì?

Lưu ký chứng khoán là điều kiện cực kỳ cần thiết và quan trọng để thực hiện các công việc giao dịch chứng khoán. Giúp người sở hữu chứng khoán đảm bảo được những quyền cùng với lợi ích chứng khoán. Vậy lưu ký chứng khoán là gì? Tại sao cần phải lưu ký chứng khoán? TNCNonline sẽ giúp quý khách hàng giải đáp các câu hỏi trên.

Lưu ký chứng khoán là gì

Lưu ký chứng khoán là gì thì theo khoản 34 điều 4 của luật chứng khoán năm 2019 quy định: Lưu ký chứng khoán là việc bảo quản, nhận ký gửi, chuyển giao chứng khoán của khách hàng, giúp cho khách hàng có thể thực hiện được các quyền liên quan tới việc sở hữu chứng khoán.

Những quyền liên quan tới sở hữu chứng khoán như là: quyền nhận lãi và vốn gốc trái phiếu, quyền bỏ phiếu, quyền nhận cổ phiếu thưởng, quyền nhận cổ tức bằng cổ phiếu hoặc bằng tiền, quyền chuyển đổi trái phiếu chuyển đổi, quyền mua cổ phiếu phát hành thêm.

Nói cách khác thì lưu ký chứng khoán là 1 trong các điều kiện để có thể thực hiện được giao dịch tại thị trường chứng khoán. Chứng khoán sau khi đã được lưu ký thì sẽ được ghi nhận vào tài khoản mà nhà đầu tư đứng tên. Từ đây thì tài khoản của nhà đầu tư có thể được ghi giảm hoặc tăng mà không cần trao tay chứng chỉ chứng khoán hay các giấy tờ.

Lưu ký chứng khoán là gì?

Tại sao phải thực hiện việc lưu ký chứng khoán?

Chúng ta đã biết lưu ký chứng khoán là gì? Vậy tại sao nên lưu ký chứng khoán? Trong quá trình thực hiện giao dịch, nếu như chứng khoán bạn sở hữu chưa thực hiện lưu ký, thì khi đó bạn sẽ phải thực hiện giao dịch trực tiếp thông qua các hình thức như là trao tay giấy tờ sở hữu, sử dụng hợp đồng chuyển nhượng hoặc phải thông báo việc thay đổi quyền sở hữu chứng khoán…

Nếu như hai bên giao dịch cùng ở một nơi không quá xa về địa lý, việc trực tiếp thực hiện giao dịch sẽ rất dễ dàng và không bất tiện. Tuy nhiên nếu khoảng cách địa lý xa thì việc thực hiện việc giao dịch sẽ vô cùng bất tiện. Ngoài ra trong quá trình thực hiện giao dịch còn có thể xảy ra rủi ro như như lừa đảo hay thất lạc…Ngoài ra lưu ký chứng khoán còn có những lợi ích như:

• Giúp lưu trữ và bảo quản, đồng thời tiết kiệm được chi phí để in ấn chứng chỉ chứng khoán.
• Không phải lo xảy ra tình trạng chứng khoán bị thất thoát, mất hay hư hỏng.
• Thanh toán nhanh chóng, giúp việc xoay vòng vốn, tái đầu tư dễ dàng.
• Khi giao dịch ít xảy ra rủi ro.

Xem thêm:

Phiên Giao Dịch Chứng Khoán Là Gì? Các Phiên Giao Dịch Chứng Khoán

Sở Giao Dịch Chứng Khoán Là Gì? Vai Trò Của Giao Dịch Chứng Khoán

Vì sao nên lưu ký chứng khoán

Theo quy định của Luật chứng khoán thì trước khi thực hiện giao dịch, chứng khoán của công ty đại chúng (gồm chưa niêm yết hoặc đã niêm yết) cần được lưu ký tập trung ở Trung tâm lưu ký chứng khoán.  Do đó nếu công ty chuyển đổi sang công ty đại chúng, thì cần phải thực hiện lưu ký.

Những quy định chung về lưu ký chứng khoán

Ngoài lưu ký chứng khoán là gì thì thì việc lưu ký chứng khoán sẽ bao gồm những quy định như sau:

Hệ thống lưu ký chứng khoán

Một hệ thống lưu ký chứng khoán sẽ gồm có Trung tâm lưu ký chứng khoán cùng với những thành viên lưu ký, cụ thể: 

• Thành viên lưu ký là các công ty chứng khoán hoặc các ngân hàng thương mại đang hoạt động ở Việt Nam và được Uỷ ban chứng khoán Nhà nước chứng nhận đăng ký hoạt động về lưu ký chứng khoán, đồng thời Trung tâm lưu ký chứng khoán phải chấp thuận để trở thành thành viên lưu ký.
• Nhằm đảm bảo được quyền lợi của khách hàng khi lưu ký chứng khoán, thì thành viên lưu ký sẽ phải tiến hành mở tài khoản lưu ký chứng khoán và thực hiện quản lý tách biệt tài sản của từng khách hàng, tránh tình trạng khó kiểm soát
• Khi khách hàng lưu ký chứng khoán tại thành viên lưu ký thì đây sẽ là tài sản thuộc quyền sở hữu của khách hàng, đồng thời sẽ được quản lý tách biệt, không liên quan đến tài sản của thành viên lưu ký. Và thành viên lưu ký sẽ không được phép sử dụng chứng khoán ở trong tài khoản lưu ký của khách hàng vì lợi ích của mình hoặc bên thứ ba.

Nguyên tắc lưu ký chứng khoán

Nếu đã biết lưu ký chứng khoán là gì, ban cần phải tuân thủ nghiêm ngặt một số nguyên tắc.

Quy định chung về lưu ký chứng khoán 

• Lưu ký chứng khoán của khách hàng sẽ được quản lý thành hai cấp đó là: khách hàng thực hiện lưu ký chứng khoán tại thành viên lưu ký, sau đó thành viên lưu ký sẽ tái lưu ký chứng khoán này của khách hàng với Trung tâm Lưu ký chứng khoán (VSD).  
• Thành viên lưu ký sẽ nhận lưu ký chứng khoán từ khách hàng với tư cách được khách hàng uỷ quyền để thực hiện những nghiệp vụ đăng ký, thực hiện lưu ký, bù trừ cùng với việc thanh toán chứng khoán. Muốn lưu ký chứng khoán thì khách hàng sẽ phải ký hợp đồng để mở tài khoản lưu ký chứng khoán cùng với thành viên lưu ký chứng khoán.  
• Trung tâm Lưu ký chứng khoán sẽ nhận tái lưu ký chứng khoán của những thành viên lưu ký và sẽ được thành viên lưu ký uỷ quyền thực hiện những nghiệp vụ liên quan đến các hoạt động đăng ký, thực hiện lưu ký và bù trừ cũng như thanh toán chứng khoán. Để có thể tái lưu ký chứng khoán, thì thành viên lưu ký sẽ phải mở tài khoản lưu ký chứng khoán và tài khoản này phải đứng tên thành viên lưu ký.

Hiệu lực lưu ký chứng khoán     

• Lưu ký chứng khoán sẽ có hiệu lực tính từ thời điểm mà Trung tâm Lưu ký chứng khoán tiến hành hạch toán tài khoản lưu ký chứng khoán của thành viên lưu ký mở ở Trung tâm Lưu ký chứng khoán (VSD).    
• Việc hạch toán và chuyển khoản chứng khoán thông qua bút toán ghi sổ giữa những tài khoản lưu ký chứng khoán thành viên hoặc của khách hàng lưu ký trong Trung tâm Lưu ký chứng khoán (VSD) sẽ có hiệu lực pháp lý tương tự như đối với việc chuyển giao chứng khoán vật chất, đồng thời được pháp luật công nhận. 

Quy trình lưu ký chứng khoán

Để có thể biết lưu ký chứng khoán là gì và thực hiện việc lưu ký chứng khoán, bạn chỉ cần liên hệ công ty chứng khoán có thẩm quyền để được tư vấn hỗ trợ việc lưu ký chứng khoán.

Quy trình lưu ký chứng khoán

Quy trình lưu ký chứng khoán bao gồm các bước như sau:

• Bước 1: Tiến hành mở tài khoản chứng khoán, việc này là bắt buộc, vì phải có tài khoản mới có thể thực hiện lưu ký. Nếu đã có tài khoản, khách hàng có thể bỏ qua bước này.
• Bước 2: Khách hàng điền các thông tin và ký vào phiếu gửi chứng khoán và chuẩn bị giấy chứng nhận sở hữu chứng khoán hoặc sổ cổ đông và cung cấp cho nhân viên dịch vụ HSC.
• Bước 3: Nhân viên sẽ thực hiện việc kiểm tra và đối chiếu thông tin đã chính xác chưa. Nếu thông tin chưa chính xác, khách hàng cần điền vào mẫu đề nghị điều chỉnh thông tin của Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD).
• Bước 4: Công ty chứng khoán thực hiện hoàn thiện hồ sơ và gửi lên Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD).
• Bước 5: Thời gian hoàn tất lưu ký từ 7 - 10 ngày. Khi lưu ký hoàn tất, tài khoản của khách hàng sẽ được ghi tăng số chứng khoán tương ứng.

Lưu ý:

• Mẫu giấy chứng nhận sở hữu chứng khoán hoặc sổ cổ đông phải đúng với mẫu Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD) quy định.
• Thông tin trên giấy chứng nhận sở hữu chứng khoán hoặc sổ cổ đông, thông tin tài khoản chứng khoán mở tại HSC và thông tin khách hàng được Tổ chức phát hành đăng ký với Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD) phải khớp nhau.

Lưu ký chứng khoán có mất phí không?

Ngoài thắc mắc lưu ký chứng khoán là gì? Rất nhiều người còn đặt ra câu hỏi việc lưu ký chứng khoán có mất phí hay là không? Ít hay nhiều?

Câu trả lời đó là việc lưu ký chứng khoán sẽ mất phí, tuy nhiên thì mức phí lưu ký chứng khoán cực kỳ thấp và thường sẽ là 0.4 VNĐ/cổ phiếu.

Ví dụ bạn đang sở hữu 1.000.000.000 cổ phiếu của HSC, số cổ phiếu này tương ứng 44.5 tỷ đồng. Với phí lưu ký mỗi tháng 0.4 VNĐ/cổ phiếu, thì trong 1 năm bạn sẽ chỉ mất 4.800.000 VNĐ phí lưu ký mà thôi.

Lưu ký chứng khoán mất phí không?

Như vậy bài viết đã chỉ rõ lưu ký chứng khoán là gì? Tại sao nên lưu ký chứng khoán, những quy định cũng như quy trình để lưu ký chứng khoán. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp các bạn yên tâm và lựa chọn được công ty lưu ký chứng khoán để giao dịch thuận tiện và an toàn. Nếu có gì thắc mắc hoặc muốn có thêm nhiều các thông tin về thị trường chứng khoán, hãy truy cập ngay TNCNonline nhé. Chúc các bạn thành công.